"Λήμνος γαιάων πολύ φιλτάτη απασέων"

 (Λήμνος η πιο αγαπημένη απ' όλες τις στεριές) Όμηρος

Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Σίντιες. Από τον Ήφαιστο, θεό της φωτιάς, διδάχτηκαν την επεξεργασία του σιδήρου και των άλλων μετάλλων.

Περί το 1200 π.Χ. εγκαθίστανται στο νησί οι Μινύες, λαός της Μαγνησίας. Πρώτος βασιλιάς του νησιού αναφέρεται ο Θόας. Η κόρη του Υψιπύλη παντρεύτηκε τον Ιάσονα, όταν η Αργώ σταμάτησε στη Λήμνο κατά την πορεία της προς την Κολχίδα.

Κατά το 1500 π.Χ. έρχονται στο νησί οι Πελασγοί που παραμένουν ως το 511 π.Χ., όταν το κατέλαβαν οι Πέρσες. Το 510 π.Χ. η Λήμνος καταλαμβάνεται από τον Μιλτιάδη και μετατρέπεται σε αθηναϊκή κληρουχία. Από τότε και μέχρι η Λήμνος να περιέλθει στους Βυζαντινούς, το νησί ακολουθεί την πορεία και την τύχη των Αθηνών.

Την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας η Λήμνος ήταν ο σιτοβολώνας του Βυζαντίου. Αποδείχτηκε σπουδαίος στρατηγικός κόμβος, καθώς έλεγχε το δρόμο ανάμεσα στο Αιγαίο και τον Ελλήσποντο. Από το 1479 έως το 1912 η Λήμνος παραμένει κάτω από την τουρκική κυριαρχία.

Πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως σπουδαία ευρήματα.

Η Πολιόχνη υπήρξε μια προϊστορική πόλη στα ανατολικά παράλια του νησιού, η αρχαιότερη της Ευρώπης. Ήταν παλαιότερη της Τροίας και διακρίνεται για το ρυμοτομικό της σχέδιο- πλακόστρωτοι δρόμοι, αποχετευτικό σύστημα, δημόσια λουτρά, υδραγωγείο, οικοδομικά τετράγωνα κ.α. Η αγορά και το βουλευτήριο που ανακαλύφτηκαν δικαιολογούν τη γνώμη ότι στην Πολιόχνη η δημοκρατική κοινωνική οργάνωση ήταν γνωστή στη Λήμνο από τα προϊστορικά χρόνια.

Δείγματα προϊστορικού πολιτισμού έχουμε και στη Μύρινα, την πρωτεύουσα του νησιού. Το κάστρο που κοσμεί την πόλη μαρτυρεί την κυριαρχία των Ενετών στο νησί μετά το 10ο αι. μ.Χ. Ένα τμήμα του μάλιστα αποτελεί δείγμα της ύπαρξης των Πελασγών. Έξω από την πόλη βρίσκεται ο αρχαίος ναός της Άρτεμης χτισμένος κατά τον 7ο αι. π.Χ.